Son zamanlarda sıklıkla duyduğumuz bu kavram, aslında gıdaları besleyicilik yönü ve tedavi edici yönüyle bütünsel olarak ele alır. Fonksiyonel beslenmede, beslenmeye bütünsel olarak yaklaşılır ve gıdaların işlevsel yönü ortaya koyulur. Yani pek çok açıdan bu beslenme türüyle bireylerin sağlıklı ve zinde olma halinin sağlanması hedeflenir; bu beslenme türünde vücudunuza faydalı veya zararlı olan gıdalar fark edilir ve o gıdalara bir süre veya kalıcı olacak şekilde beslenmenizde ara verilir. Bireyin bireysel olarak uygulayabileceği bir beslenme modeli olmamakla birlikte; mutlaka bir diyetisyen ve doktor kontrolünde uygulanması gerekir.
Bireyler bağırsak geçirgenliklerine zarar verecek ve sindirim sistemlerini rahatsız edecek gıdalar tüketiyorlar ise hazımsızlık, cilt problemleri vb. gibi rahatsızlıklarla karşılaşabilirler. Bu yüzden beslenmelerinde fonksiyonel gıda olarak adlandırılan gıdaların yer alması olumlu etki yaratabilir. Gelin fonksiyonel gıdalarla ilgili detayları birlikte inceleyelim...
FONKSİYONEL GIDA NEDİR?
• Hipokrat’ın “Besinler ilacınız, ilacınız besinler olsun.” dediği gibi fonksiyonel gıdalar, bireylerin var olan sağlık durumlarını korumayı veya daha da iyileştirmeyi, hastalık risklerini azaltmayı hedefleyen gıdalardır. FOSHU (Foods for Spesific Health Use) terimi, sağlığa olumlu etkileri içeriğinde barındıran gıdalar olarak belirtilir.
FONKSİYONEL GIDALARIN ÖZELLİKLERİ
• Takviye edici gıda değildir. Fonksiyonel gıdalar ve takviye edici gıdalar farklı şeylerdir,
• Doğal bir gıda olmalıdır,
• Kişiler tükettiğinde alerjik etki göstermemelidir,
• Sağlığa olan olumlu etkileri bilimsel olarak kanıtlanmış olmalıdır,
• Günlük beslenmenin ve diyetin bir parçası olabilmelidir,
• İlaç veya kapsül formunda olmamalıdır,
• İçerdiği besin içerikleri sağlığa fayda sağlamalıdır,
• Bilime göre fonksiyonel gıdaların etkileri onaylanmış olmalıdır,
• Sağlığa faydalı bileşenler gıdanın içeriğine eklenmiş olabilmektedir,
• Gıdada daha fazla biyoaktif bileşen bulunması için zenginleştirme yapılabilmektedir.
FONKSİYONEL GIDALAR’a birkaç örnek verecek olursak…
• Yağlı tohumlar; chia tohumu, keten tohumu vb.
• Baharatlar ve otlar; zerdeçal, zencefil, tarçın vb.
• Deniz balıkları
• Yulaf
• Zeytin ve zeytinyağı
• Doğal beslenen hayvanların eti ve yumurtası
• Doğal yetiştirilmiş meyve ve sebzeler
• Probiyotik ve prebiyotik ile zenginleştirilmiş gıdalar; probiyotik sütler, yoğurtlar vb.
NOT: Unutmamak gerekir ki hiçbir besin mucizevi değildir ve hiçbir beslenme modeli diyetisyene danışmadan uygulanmamalıdır.
Sağlıklı günler dilerim…