Ortaokulu tamamlayan 8. Sınıf öğrencileri ve anne babaları için lise tercih dönemi 3 Temmuz günü başladı. 19 Temmuz’a kadar da devam edecek.
Tercih yaparken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar var. Bu yazıda onlara değinmek istiyorum. Elbette bu önemli karar süreci gazete yazısı ile yönlendirilecek bir süreç değil. Artık neredeyse bütün ortaokullarda, etüt merkezlerinde öğrenci ve velilere tercih danışmanlığı hizmeti sunan psikolojik danışmanlar var. Tercihleri tamamlamadan önce mutlaka tercih danışmanlığı alınması oldukça kritiktir. Çünkü tercihler ile ilgili yapılan bazı hatalar öğrencilerin ve dolayısı ile anne babaların mağduriyet yaşamasına neden olabiliyor.
Merkezi sınav puanı ile öğrenci alan liseler için tercih yaparken sistem oldukça sade. Öğrencinin sınav genel yüzdelik dilimi ile geçen yıl okulların kaç yüzdelik dilimle öğrenci aldığı kıyaslanıyor ve bir değerlendirme yapılarak okul tercihleri sıralanıyor. Merkezi sınav puanı ile en fazla 10 adet okul tercihi yapmak mümkün oluyor. Öğrenci sınav puanı ile bir okula yerleşemezse o zaman yerel yerleştirme sonuçlarına göre tercihleri değerlendiriliyor. Ancak asıl ince düşünülmesi gereken konu hangi okulun o öğrenciye uygun bir okul olduğu. Bazen “puanıma bu okul geliyor” diye düşünerek okulun tercih edildiği durumlarda o okul türü veya okulun konumu, özellikleri gibi şartları öğrenciye uygun olmayabiliyor. O nedenle tercih yaparken cevap verilmesi gereken en önemli soru “ne istiyorum?” dur. Sınavlar, puanlar, özellikler hepsi öğrencilerin gelecek hayallerine, beklentilerine, hedeflerine götürecek olan öğrencinin bireysel özelliklerine en uygun liseye yerleşebilmesi için birer araçtır. Aksi halde yanıltıcı bir kazandım duygusu ile beklentilerin karşılanmadığı bir lise deneyimi oluşabilir. Bunun için Sınav puanın sizi götürdüğü yere değil, kendinizin istediği yere gitmeyi hedefleyin diyebilirim.
Yerel yerleştirme ile öğrenci alan liselere gelindiğinde ise anne babaların kendi öğrencilik yıllarından alışkın olmadıkları için biraz karmaşık buldukları bir model karşımıza çıkıyor. Belirlenmiş bir okul havuzunun adreslere tanımlandığı bu modelde ilk şart tercih edilecek okulun öğrencinin kayıt alanında olması, daha sonra ise 6,7, ve 8. Sınıf yıl sonu not ortalamaları ile oluşan Ortaokul Başarı puanına bakılıyor. Ve kayıt alanındaki okullar başarı puanlarına göre öğrenci alarak kontenjanlarını dolduruyor. Yerel yerleştirme ekranından 5 adet okul tercih etmek mümkün olsa da bu 5 okulun en fazla 3 tanesi aynı okul türünden olabiliyor. Örneğin 4 adet Anadolu lisesi tercihi yapmak mümkün olmuyor. 3 anadolu lisesi tercihi dolunca kalan iki hakkı başka bir okul türü ile kullanmak mümkün oluyor.
Tercih sonuçları 24 Temmuz 2023 tarihinde açıklandıktan sonra yerleştirildiği okuldan memnun olmayan öğrenciler için 3 kez nakil başvurusu yapmak mümkün olacak. Nakil işlemi boş kontenjanı olan okullara yapılabilecek.
Nihayetinde isteyen bütün öğrenciler bir liseye yerleşecek. Olaya iyi lise kötü lise şeklinde bakmak yerine her öğrencinin kendi potansiyeline ve yetenek, ilgi alanlarına uygun bir liseye yerleşmiş olmasına çaba harcamak daha uygun olur kanaatindeyim. Lise yaşamı mesleki gelişim evreleri açısından oldukça önemlidir. Çocuğun bu 4 yılı kendi bireysel özelliklerine uygun bir ortamda geçirmesi doğru mesleki yönelim açısından önemlidir. Anne babalara tekrar hatırlatmak istiyorum. En iyi lise çocuğunuzun özelliklerine en uygun lisedir. Tek bir iyi lise yoktur. O yüzden tercih yaparken bir gözünüz lise seçeneklerinizde bir gözünüz çocuğunuzun gözlerinde olsun. Gelecek bütün gençlerimiz için güzel olsun.