YAYLALARDA BENTONİT TEHLİKESİ

Gazipaşa’nın Ekinçalı, Günnercik, Cimbiti ve Yunt yaylalarının bulunduğu bölgeye açılması planlanan bentonit madeni, bölge halkını isyan ettirdi. Projenin, yüzyıllardır süregelen yaylacılık, hayvancılık ve tarımı tehdit edeceğini belirten Gazipaşa halkı, Antalya Valiliğine sunulan raporların yanıltıcı olduğunu savunarak, ünlü ‘Cimbiti Nohudu’ gibi tarımsal ürünlerin ruhsat sahası içinde kalan bölgelerde üretildiğini dile getiriyor. 

GAZİPAŞA’NIN Ekinçalı, Günnercik, Cimbiti ve Yunt yaylalarında Nural Madencilik tarafından açılması planlanan bentonit madeni sahası, bölge halkının tepkisini ve endişesini artırıyor. Yüzlerce yıldır yaylacılık kültürünün sürdüğü, hayvancılık ve tarımın can damarı olan bu topraklarda maden faaliyetlerinin başlayacak olması, Gazipaşalıları haklı bir isyana sürükledi. Şirketin Antalya Valiliği’ne sunduğu projede bölgenin “Bakir” olarak gösterilmesi, Gazipaşa halkının tepkisini çekecek cinsten. Çünkü bu yaylalarda nesiller boyu hayvancılık yapılıyor, ünlü “Cimbiti Nohudu” gibi tarım ürünleri bu bölgede yetiştirilip ülkenin dört bir yanına ulaştırılıyor.  

RAPORDA YANILTICI BİLGİLER VAR 

Bölge halkının bir diğer büyük tepkisi ise, şirketin çevreyi yok sayan, hatta yanıltıcı olarak değerlendirilebilecek bilgilerle “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” raporu almaya çalışması. Şirket, projenin çevreye etkisinin minimum düzeyde olduğunu iddia ederken, Gazipaşa’nın yaylalarındaki tarımsal ve doğal yaşamı görmezden geliyor. Proje raporunda ruhsat alanına en yakın yerleşim yerinin Karaman’ın Dumlugöze Köyü olduğu ifade ediliyor. Ancak Gazipaşa halkı bu bilginin doğru olmadığını çok iyi biliyor. Ekinçalı, Günnercik ve Yunt gibi yaylalar ruhsat sahasını çevrelerken Cimbiti Yaylası ise doğrudan ruhsat alanı içinde kalıyor.  

YAYLACILIK VE HAYVANCILIK YOK OLMA TEHLİKESİNDE 

Proje sahasında yapılacak sondaj ve kazı çalışmalarının yaratacağı gürültü ve kimyasal atıklar, bölgenin tarımsal faaliyetlerini ve hayvancılığı ciddi biçimde tehdit ediyor. Gazipaşa halkı, maden faaliyetlerinin bu kadim topraklarda köklü yaylacılık kültürünü ve geçim kaynağı olan hayvancılığı ortadan kaldırmasından endişe ediyor. Çalışmalar sırasında ortaya çıkacak atıkların su kaynaklarına karışma riski, bölgenin temiz suyuna ve doğasına zarar verebilir. Doğanın dokusu yok edilirse, Gazipaşa’nın kadim kültürü ve tarımı da birlikte yok olacak. 

YAYLALARDA TARIMSAL ÜRETİM DURMA NOKTASINA GELEBİLİR 

Gazipaşa’nın doğası ve kültürü ile iç içe yaşayan halk, bu yaylalarda sadece hayvancılık değil, tarım da yapıyor. Cimbiti Yaylası’nda yetiştirilen ünlü Cimbiti Nohudu, Gazipaşa sınırlarını aşıp Türkiye’nin dört bir yanına ulaşıyor. Maden faaliyetiyle birlikte, bu üretim de sona erebilir. Bölgenin doğal dengesini bozacak maden arama çalışmaları yüzünden, Gazipaşa halkı yıllardır devam ettirdikleri yaylacılık ve tarım faaliyetlerinden vazgeçmeye zorlanıyor. Bu bölgede üretim yapan köylüler, tarlalarının ve meralarının yok edilmesine göz yummak zorunda bırakılmak isteniyor. 

HALK SESİNİ DUYURMAK İSTİYOR 

Gazipaşa halkı, bölgenin tarım ve hayvancılık potansiyelini yok sayarak hayata geçirilmek istenen bu projeye karşı sesini yükseltmeye devam ediyor. Yerel yönetimlerin, çevreyi ve halkın haklarını gözeterek, bu projeyi yeniden değerlendirmesi talep ediliyor. Gazipaşa, sıradan bir ilçe değil; yaylaları, doğası, kültürel mirası ve emekle sürdürülen yaşamı ile korunması gereken bir değer. Bölge halkı, doğalarının ve kültürlerinin ticari projelere kurban edilmemesini, yaylalarının bozulmadan torunlarına bırakılmasını istiyor. 

MADEN PROJESİ HAKKINDA BİLGİ 

Nural Madencilik Enerji Makina Lojistik ve Demir Çelik Sanayi Ticaret Limited Şirketi, Gazipaşa sınırları içinde yıllık 40.000 ton bentonit üretmeyi hedefliyor. Şirket, Antalya Valiliği’nden “ÇED Gerekli Değildir” belgesi almayı amaçlarken, bölgede mera vasfının değiştirileceği ve üretim yapılacağı alanların aslında Gazipaşa’nın tarımsal ve doğal yapısının içinde olduğu göz ardı ediliyor. Proje kapsamında enerji ihtiyacı başlangıçta jeneratörle sağlanacak; daha sonra enerji nakil hattından sağlanacak izinle karşılanacak. Gerekli su ihtiyacı ilk aşamada taşıma yoluyla, daha sonra ise bölgedeki kaynaklardan sağlanacak. 

BENTONİT NEDİR, NASIL ÇIKARILIR, HANGİ ALANLARDA KULLANILIR? 

Bentonit, yüksek oranda montmorillonit mineralini içeren bir kil türüdür. Volkanik kül ve tüflerin zamanla değişime uğrayarak kil minerallerine dönüşmesiyle oluşur. Farklı kimyasal ve fiziksel özelliklere sahip olabilen bentonitler, su ile temas ettiğinde genişleme ve jel oluşturma yetenekleri sayesinde çeşitli endüstrilerde geniş bir kullanım alanına sahiptir. 

Bentonit iki temel türe ayrılır: 

1. Sodyum Bentonit: Yüksek şişme kapasitesine sahip olup, su tutma özelliği yüksektir. Bu tür, çoğunlukla sızdırmazlık, sondaj çamurları ve demir çelik sanayinde kullanılır. 

2. Kalsiyum Bentonit: Daha az şişme özelliğine sahip olup, çoğunlukla absorban olarak kullanılır. Kozmetik, ilaç ve hayvan yemi sektöründe tercih edilir. 

Bentonit Nasıl Çıkarılır? 

Bentonit madenciliği genellikle yüzey madenciliği yöntemiyle yapılır. İşlem adımları şunlardır: 

1. Keşif ve Sondaj Çalışmaları: Bentonit yataklarının yerinin belirlenmesi için sondaj ve analiz çalışmaları yapılır. Bentonit minerali genellikle yüzeye yakın bulunduğundan derin sondaj gerektirmez. 

2. Kazı ve Çıkarma: Bentonit yatakları yüzeye yakın olduğundan, yüzey madenciliği ile çıkarılır. Kazı makineleri ile yüzey katmanları kaldırılarak bentonit mineralleri toplanır. 

3. Kurutma ve Öğütme: Çıkarılan bentonit, kullanıma uygun hale getirilmek için kurutulur ve ardından istenilen partikül boyutuna göre öğütülür. 

4. Arıtma ve Paketleme: Elde edilen bentonit, ihtiyaç duyulan saflaştırma işlemlerinden geçirilerek paketlenir ve çeşitli sektörlere sevk edilir. 

BENTONİTİN KULLANIM ALANLARI 

Bentonit, özellikleri sayesinde birçok endüstride kullanılmaktadır. Bazı başlıca kullanım alanları şunlardır: 

1. Sondaj ve İnşaat: Sondaj çamuru olarak kullanılır. Yeraltında açılan kuyularda sondaj sırasında çamur akışını sağlar ve kuyu duvarlarını stabilize eder. Ayrıca, baraj ve gölet yapımında sızdırmazlık sağlamak için bentonit kullanılır. 

2. Demir-Çelik ve Döküm Endüstrisi: Bentonit, döküm kumuna bağlayıcı olarak katılır. Bu, döküm kumunun şeklini korumasını sağlar ve kalıpların istenilen sertlikte olmasını destekler. 

3. Tarım ve Hayvancılık: Hayvan yemlerine bağlayıcı madde olarak eklenir. Aynı zamanda toprağı iyileştirici özellikleri sayesinde tarımda toprak düzenleyici olarak da kullanılır. 

4. Çevre Koruma ve Atık Yönetimi: Bentonit, kimyasal atık depolama alanlarında sızdırmazlık sağlamak için kullanılır. Ayrıca, ağır metal ve toksik maddelerin arıtılmasında önemli bir rol oynar. 

5. Kozmetik ve İlaç: Bentonitin ciltte toksinleri çekme ve arındırma özellikleri nedeniyle cilt bakım maskeleri ve kozmetik ürünlerde kullanılır. İlaç sanayisinde de kapsül, tablet ve diğer tıbbi ürünlerin yapımında yer alır. 

6. Gıda ve Şarap Filtrasyonu: Bentonit, şarap ve meyve sularının berraklaştırılması için kullanılır. Gıdalarda ise katkı maddesi olarak bazı filtreleme işlemlerinde tercih edilir.