TÜRKİYE’NİN en önemli muz üretim merkezlerinin birisi olan Gazipaşa’da, açık ve kapalı alanda üretilen muzun hasadına başlandı. Geçtiğimiz yıllarda üreticisine maddi olarak en iyi kazanç sağlayan ürünlerin başında gelen muz, girdi maliyetlerinde yaşanan fahiş artışlar karşısında bu özelliğini yetirdi. Gübre, mazot, elektrik, sulama, işçilik ve diğer girdi maliyetlerini karşılamakta zorlanan üreticiler, düş muz fiyatları karşısında çaresiz kaldı. Muz üreticisi 14-17 TL arasında satılan muzun çiftçiye para kazandırmadığını belirtirken, marketken 30-35 liraya muz alan vatandaşlar ise ucuz muz bulmakta zorlandıklarına dikkat çekiyor. Üreticiler, vatandaşların ucuz muza ulaşması, kendilerinin de para kazanabilmesi için girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğine vurgu yapıyor. Üretimin de tüketimin de cep yaktığını işaret eden çiftçiler, “İçinde bulunduğumuz durumun, üreticiye de tüketiciye de faydası yok” dediler.
“DÜZENLEME ŞART”
Gübre ve girdi maliyetlerine yeni düzenlemeler getirilmez ise muz üretiminim büyük bir sekteye uğrayacağını söyleyen Gazipaşa Ziraat Odası Başkanı Yusuf Çelik, “Çiftçilerimiz tarafından kullanılan amonyum sülfat, üre, amonyum nitrat, DAP gibi gübrelerin fiyatları aldı başını gitti. Mazotun litresi 40 TL’yi aştı. Elektrik keza ona göre… Yüksek fiyat artışlarından dolayı çiftçilerimiz ihtiyaç duyulan gübreyi kullanamazsa tarımsal üretim ve verimlilik düşecektir. Tarımsal üretim ve verimliliğin düşmesi, hem gıda fiyatlarının artmasına neden olacak hem de gıda ihtiyacını karşılamada tamamıyla dışa bağımlı hale gelmemize sebep olacaktır. Tarımsal üretim ve verimlilik, ülkenin ekonomik durumu, bir bütün olarak ülkemiz ve toplumsal kesim olumsuz etkilenecektir. Halkımızın ucuza sebze ve meyve tüketebilmesi için girdi maliyetlerinin düzenlenmesi şart oldu” dedi.
FİYAT İSTİKRARINA DARBE VURAN SİSTEM Mİ VAR?
Gazipaşa’da muz üretimi yapan ve ismini vermek istemeyen bir üretici, piyasada fiyat istikrarına darbe vuran sistemin bulunduğunu iddia etti. Gazipaşa’da açık ve örtü altında üretilen kaliteli iri muzların grand muz olarak piyasaya sürüldüğünü ileri süren üretici, “Türkiye’nin doğal açık muz ve örtü altı üretiminin yapıldığı Gazipaşa’da muz fiyatları, patates ve karpuzun gerisinde kalmıştır. Piyasada muza talep olmasına rağmen muzların üreticiden alınırken yerli ve grand olarak alındığını ancak tüketiciye satarken bu isimlendirmelerin ortadan kalkarak bambaşka fiyatlara satıldığı görülmektedir. Örtü altı muzların ithal muz ismiyle, Gazipaşa açık muzların da sera muzlarıyla birlikte satıldığı, Ticaret İl Müdürlüklerinin hal kayıt sistemine uymayan AVM ve benzeri satıcıları denetlemediği görülmüştür. Üreticiler ürettikleri muzların gerçek ismiyle alınıp satılmasını tüketicinin yanıltılmamasını beklemektedir. Fiyat istikrarına darbe vuran sistemin bunun olduğu, Gazipaşa Hal Fiyatları listesi hazırlanırken geçmiş yıllardaki gibi ürünlerin doğru tanımlanması beklemektedir” ifadelerine yer verildi.
“MUZ ÜRETİMİ TAMAMEN ÇÖKECEK”
Pazarlarda örtü altı karpuz ve açık tarla karpuzu nasıl ki ayrı ayrı sunuluyorsa, muz satışlarının da aynı olması gerektiğini belirten üreticiler, Büyükşehir Belediyesi ve Ticaret Bakanlığı yetkililerin bu fırsatçılığa son vermesini bekliyor. Artan gübre ve elektrik fiyatlarıyla muz üretiminin tamamen çökeceğini belirten üreticiler, Gazipaşa esnafının da bundan korkunç derecede zarar göreceğini dile getirdiler.
REKOLTE YILDAN YILA DÜŞÜYOR
Öte yandan Gazipaşa İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden edinilen bilgiye göre; ilçede 2019 yılında muz üretiminden 88 bin 650 ton rekolte, 2020 yılında 91 bin 800 ton rekolte ve 2021 yılında ise 85 bin rekolte elde edilmişti. Verilere göre ilçede yapılan muz üretiminde 2021 yılında çeşitli nedenlerden dolayı önceki yıla nazaran rekoltede yüzde 7,50 düşüş yaşanmıştı. 2022 yılında da muz rekoltesinde düşüş yaşandı. Toplamda 15 bin 300 dekar alanda yapılan muz üretiminden 2022 yılında 60 bin ton rekolte edildi. Sonuç olarak 2022 yılındaki muz rekoltesi, 2020’ye göre 3’te 1 azaldı. >Selçuk ÖZTÜRK