Milletvekili Aykut Kaya, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde düzenlediği “Türkiye’deki Enflasyon Dinamikleri ve Ücret Düzeylerindeki Sorunlar” başlıklı basın toplantısında, “Önümüzdeki günlerde asgari ücret tespit komisyonunun ilk toplantısı gerçekleşecek. Her ne kadar yıl boyunca resmi ve alternatif enflasyon verileri her açıklandığında asgari ücretin yeterliliğini tartışmış olsak da özellikle son iki aydır bu tartışmalar yoğunlaştı. Bütün bu yoğun tartışma gündeminde asıl öne çıkması gereken mesele asgari ücreti neden bu kadar konuştuğumuzdur. Herhalde Türkiye kadar asgari ücretin ana gündemi bu kadar işgal ettiği başka bir ülke yoktur” ifadelerini kullandı.
“DEMEK Kİ ÜLKEDE YOLUNDA GİTMEYEN ŞEYLER VAR”
Ülke gündemini sürekli ücret artışları ya da hayat pahalılığının işgal ettiğini dile getiren Kaya, şöyle devam etti: “TEPAV’ın yaptığı analize göre ülkemizde özel sektörde tam zamanlı olarak çalışanların %46’sı asgari ücretli durumundayken, %91’i iki asgari ücretin altında ücret gelirine sahip. Özel sektörde tam zamanlı çalışan yaklaşık 7,5 milyon kişiden bahsediyoruz. Bu kişilerin ortalama hane büyüklüğünün 3 kişi olduğunu varsaysak 22,5 milyon vatandaş eder. Eğer bir ülkenin gündemini sürekli ücret artışları ya da hayat pahalılığı işgal ediyorsa bu ülkede yolunda gitmeyen bir şeyler vardır”
“AK PARTİ’NİN YAPTIĞI, YOKSULLUĞU YÖNETME UĞRAŞIDIR”
İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, vatandaşın fiyat artışları altında ezildiğini ve bu yüzden asgari ücret tespit komisyonundan çıkacak karara odaklanıldığını ifade ederek, “AK Parti’nin yaptığı şey yoksulluğu yönetmeye çalışmaktır. Vatandaşa düşük gelirin, ücretin kaçınılmaz olduğu fikrini aşılamaya çalışırken bir yandan da sembolik ücret artışları ya da sosyal transferleri kendilerinin bir lütfuymuş gibi anlatıyorlar. Belirli iktidar temsilcilerinin ve iktidara yakın aktörlerin bu ülkede sosyal devlet yokmuşçasına takındıkları bu tutum, emeği, emekçiyi hakir görmektedir; kabul edilemez” diye konuştu.
“GERÇEK ENFLASYON DİKKATE ALINMALI”
Asgari ücretin belirlenmesinde gerçek enflasyonun dikkate alınması gerektiğini belirten Kaya, “Hepinizin malumu olduğu üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın açıklamasından sonra Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan da 2024 için asgari ücrette tek artış planladıklarını beyan etti. Kendileri her fırsatta işçiyi enflasyona ezdirmediklerini ve ezdirmeyeceklerini de belirtiyor. Önce şu tek artış konusuna değinmek gerekiyor. Merkez Bankası’nın son enflasyon raporundaki 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 36 ve bu tahminlerin pek de tutmadığı ortada. Örneğin iktidar temsilcileri tam enflasyonda yavaşlama olduğunu anlatma başlamışken, Kasım için açıklanan tüketici enflasyonu pek de bir yavaşlama olmadığını gösterdi. Hatta endeksin hesaplanmaya başladığı 2003’ten beri yaşanan en yüksek ikinci aylık Kasım enflasyonu geçen ay gerçekleşti. Demek ki enflasyonun düzeyi kadar patikasına yönelik tahminlerde de bir sıkıntı var” şeklinde konuştu.
“2024 YILI ENFLASYONUN YÜKSEK SEYRETTİĞİ BİR DÖNEM OLACAK”
Milletvekili Aykut Kaya, konuşmasına şöyle devam etti: “Merkez Bankası’nın yaptığı piyasa katılımcıları anketindeki gelecek yıla yönelik enflasyon beklentisi yüzde 44. Bu anketin katılımcılarının pek iyimser olduğunu da son iki yıldır tecrübe ediyoruz. Haydi her şey bugünkü verilere göre devam edecek diyelim ve bu iki tahminin ortalamasını alarak gelecek yıl sonu enflasyonunun yüzde 40 olacağını varsayalım. Önce şuna karar vermek lazım: Yüzde 40 düşük bir enflasyon oranı mı? Elbette değil. Çünkü kendimizi kıyasladığımız gelişmekte olan ekonomilerde yıllık enflasyon yüzde 3 ile 10 arasında değişirken biz yüzde 60 üzerinde enflasyon yaşıyoruz. Ben sorduğum soruyu hükümet yetkilileri için izninizle daha da basitleştireyim: 40 mı büyük 10 mu? 40 büyük olduğuna göre 2024 de enflasyonun yüksek seyrettiği bir dönem olacak.
“ASGARİ ÜCRETİ EN AZ 19 BİN 648 TL’YE YÜKSELTMEMİZ LAZIM”
Şimdi diyecekler ki yılın ikinci yarısında enflasyon düşüş patikasına girecek ve bu nedenle temmuzda bir düzenlemeye gerek kalmayacak. Yahu TCMB’nin kendi tahminleri enflasyonun yıl ortasında yüzde 70’e çıkacağını ve buradan baz etkisinin de desteğiyle düşüş eğilimine girerek yıl sonunda yüzde 36 olacağını söylemiyor mu? Bu soru bizi ikinci hususa, yani işçiyi enflasyona ezdirmeme iddiasına getiriyor. Bakınız, eğer 2024 ortasında yıllık enflasyon yüzde 70 olacaksa, bu yılın ortasında 11 bin 402 TL asgari ücret alan işçinin gelecek yıl ortasında aynı satın alma gücünde olması için 19 bin 383 TL ücret alması gerekiyor. Bu yıl tecrübe ettiği enflasyondan kaynaklı kayıpları daha hesaba katmadık. Şimdi bu kaybı da telafi etmeye çalışan yaklaşımı ele alalım. Bu yılın başında 8 bin 505,8 TL olarak hesaplanan asgari ücretin yıl sonu enflasyonunu yüzde 65 olması durumunda en az 14 bin 034 TL’ye yükselmesi gerekiyor. Sonra bunun üzerine işçi 2024’te enflasyona ezilmesin diye prim eklenecek. Yıl sonu enflasyonu yüzde 40 olacaksa bu durumda 14 bin 034 TL’ye bunu ilave etmemiz ve asgari ücreti en az 19 bin 648 TL’ye yükseltmemiz lazım”
“İYİ BİR ÜCRET ARTIŞI İÇİN YETERLİ ALAN MEVCUT”
İşveren tarafından konuyla ilgili henüz üst düzey bir açıklama gelmediğini belirten Kaya, “Ancak onların da iş ortamındaki bozulma, üretim maliyetlerindeki artış gibi argümanları sunacağını tahmin etmek güç değil. Ancak TÜİK’in yıllık sanayi ve hizmet istatistikleri g. Bakınız 2016’da ülkemizdeki şirketlerin personel maliyetinin yarattıkları katma değere oranı yüzde 55 iken bu oran 2022’de yüzde 34,2’ye gerilemiş durumda. Hatta orta ölçekli işletmelerde yüzde 57’den yüzde 31’e düştüğünü görüyoruz. 2016’dan 2022’ye ücretli çalışan başına katma değer deflatörden arındırılmış şekilde yüzde 35 artıyor, aynı dönemde ücretli çalışan sayısı 2 milyon 634 bin kişi artıyor ama personel maliyetinin katma değerdeki payı düşüyor. Evet, üretim maliyetlerinin arttığı, iş yapmanın zorlaştığı doğrudur ama şirketler kesiminin genel bilançosu ücretlerde iyi bir artış için yeterli alan olduğunu göstermektedir” ifadelerini kullandı.
“TEKLİFİMİZ İLK YARIDA 17 BİN, İKİNCİ YARIDA EN AZ 20 BİN 500 TL”
Partisinin asgari ücret önerisinin altını çizen Milletvekili Kaya, “Dünkü grup konuşmalarında Genel Başkanımız Sayın Meral Akşener, partimizin asgari ücret teklifini sundu. Açlık sınırı ve gıda enflasyonu tahmini ile büyümeden işçiye verilecek refah artışı payını da dikkate alarak hesaplanan teklifimiz yılın ilk yarısı için 17 bin TL, ikinci yarısı içinse en az 20 bin 500 TL şeklindedir. Bu teklif işçiyi gerçekten enflasyona ezdirmeme ve katma değerin işçi-işveren arasında adil bölüşümü esaslarının çıktısıdır. Bu teklifin de asgari ücret tespit komisyonu tarafından dikkate alınmasını en çok işçiler için temenni ediyorum” dedi. > Vildan RENDE