ÇELİK’TEN DÜNYA KUDUZ GÜNÜ MESAJI

28 Eylül Dünya Kuduz Günü dolayısıyla bir mesaj yayımlayan Gazipaşa İlçe Sağlık Müdürü Dr. Eşşe Çelik, açıklamasında kuduz ile mücadelede insan ve hayvanların yaşamını korumak için alması gereken önlemlere değindi. Kuduzun hayvanlardan insanlara bulaşmasının, hasta bir hayvan tarafından ısırılma veya insan vücudunda cilt bütünlüğünü bozan yaraların hasta hayvanın salyasıyla temas etmesi yoluyla gerçekleştiğini ifade eden Çelik, yayımladığı bilgilendirme mesajında:  

“Kuduz, evcil ve vahşi hayvanlarda görülen, zoonoz viral bir hastalıktır. Bu viral hastalık, insanlar da dâhil olmak üzere tüm memelilerin merkezi sinir sistemini etkiler. Hastalığın belirtileri ortaya çıktığında kuduz hemen hemen her zaman, hem hayvanlar hem insanlar için ölümcüldür. 

KUDUZ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR? 

Kuduz virüsü, enfeksiyona maruz kalmış hayvanın tükürüğü ile yakın temas, ısırığı, çiziği ve tahrip olmuş cilt/mukoza zarını yalaması yoluyla hayvanlardan başka hayvanlara veya insanlara bulaşır. Köpekler, virüsün en yaygın kaynağıdır ve tüm insan kuduz ölümlerinin % 95’inden fazlasından sorumludur. Yaban hayat popülasyonu da kuduz virüsünün bulaşması için bir kaynak olarak hizmet eder. Hastalığın bulaşmasında en çok etkisi olan yaban hayvanları Doğu Avrupa’da rakun köpekleri ve tilkiler; Kuzey Amerika’da kokarcalar ve yarasalar; Afrika ve Asya’da çakallar ve firavun fareleri; Latin Amerika’da yarasalar; Porto Riko ve diğer Karayip Adaları’nda firavun fareleri; Güney Kore’de ise rakun köpekleridir. 

“HAYVANLARIN AŞILANMASI ŞART” 

Kuduz evcil hayvanlara, hastalığı taşıyan hayvanlarla doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Hastalık insanlara ise kuduzlu bir hayvan ile temas veya kontamine olmuş evcil hayvanlarından bulaşabilir. Evcil hayvanlardan veya yaban hayattan enfeksiyon alma riskini düşürmek ve bu ölümcül hastalıktan korunmak için alınabilecek en iyi önlem hayvanların aşılanmasıdır. 

KUDUZUN BELİRTİLERİ NELERDİR? 

Hastalığın belirtileri ortaya çıktıktan sonra, hastalık neredeyse hem hayvanlar hem de insanlar için öldürücüdür. Kuduz tanısını klinik gözlemlere dayanarak yapmak zordur ve tanı çoğunlukla güvenilmezdir. Hayvanlarda en güvenilir kuduz işaretleri şiddetli davranış değişiklikleri ve açıklanamayan ilerleyici felçtir. Hastalık hayvanlarda saldırgan davranış ve/veya letarji ve felç belirtileri gösterebilir. İnsanlarda kuduzun ilk bulguları baş ağrısı, ateş, kaygı ve karıncalanma veya ısırık bölgesi yakınlarında değişen duyarlılıklar olabilir. İnsanların çoğunda aynı zamanda göz bebeklerinin genişlemesi, ses ve ışığa alışılmadık duyarlılık, değişen vücut sıcaklığı, nöbetler, halüsinasyonlar ve hidrofobi (suyla temasta hatta su gördükten sonra spazmlar) görülür. Hem insanlarda hem de hayvanlarda kuduz felçten komaya, daha sonra ölüme neden olur. 

KUDUZUN TANISI NASIL KONULUR? 

Tanı konulmasının yolları;  kuduz olduğundan şüphelenilen bir hayvan tarafından ısırılması veya temas edilmesi durumunda, kuduz bulgularının çok erken tespit edilmesi durumunda ve fakat insanlarda ve hayvanlarda doğrulayıcı teşhis ancak ölüm sonrası yapılabilir. 

ŞÜPHE DURUMUNDA NE YAPMALI? 

Evcil hayvanınız veya bir kişinin, enfekte olmuş bir hayvana temas ettiği şüphesi varsa, erken müdahale hastalığı önleyebilir. İlk adım derhal yara tedavisi uygulamaktır: Yarayı bol su ve sabunla veya deterjan ile yaklaşık 15 dakika yıkayın. Ardından, % 70 alkol/etanol, tentür veya iyot gibi virüsidal tedavi uygulayın. Yaraya dikiş atmayı mümkün olduğunca geciktirin. Hemen bir doktora danışılmalıdır ve doktor kuduzun insanlarda gelişmesini önlemek için maruziyet sonrası kullanılacak profilaksi veya önleyici tıbbi tedaviye karar verecektir. Veteriner hekim, kuduz hayvanlar için uygun müdaheleyi uygulayacaktır. 

KUDUZ HASTALIĞI ÖNLENEBİLİR Mİ? 

Kuduz, doğru aşılama ve bilinçlendirme programları ile % 100 önlenebilir. Kuduzla mücadele etmenin yolları; Köpek ve vahşi hayvanların toplu aşılanması yoluyla kaynaktaki enfeksiyonun azaltılması veya ortadan kaldırılması, insanlarla temasta olan evcil hayvanların ve yüksek riske maruz kalan çiftlik hayvanlarının aşılanması ve insanlarda aşılama ve anti-rabies immunoglobulin uygulaması ile kuduzun önlenmesi ve tedavisi” ifadelerine yer verdi.