“Domates fiyatlarının fahiş şekilde yükselmesinin nedeni ilaç, gübre, paketleme ve lojistik giderlerinin artmasıdır. Artışın suçlusu çiftçi olamaz” dedi.
ŞUBAT ayı başında yaşanan deprem felaketi öncesinde hal fiyatı ortalaması 13 TL olan domatesin fiyatı geçtiğimiz günlerde 18-20 liraya kadar yükseldi. Bu da market fiyatlarının 30 lirayı aşmasına sebep oldu. Bu durumu bahane eden Tarım ve Orman Bakanlığı, 14 Nisan'a kadar domates ihracatının kısıtlanmasına karar vermişti. Hasat döneminde alınan karar, çiftçiler başta olmak üzere Antalya’da tepkilere neden oldu. Gelen tepkiler üzerine domatese getirilen ihracat yasağı dün akşam resmen kaldırıldı. Kısıtlamanın kaldırılması, Gazipaşa’da 2 bin 400 alanda 27 bin ton domates üreten Gazipaşa çiftçisine moral oldu.
“ÇİFTÇİYİ VE ÜRETİMİ BİTİRECEK BİR KARARDI”
Yaşanan durumu gazetemize değerlendiren Ziraat Mühendisi Hidayet Bilgiç, yanlıştan dönülmesinin çiftçi ve üretim açısından iyi olduğunu söyledi. Söz konusu kararın hasat zamanında alındığını ve zamanlamanın son derece yanlış olduğunu ifade eden Bilgiç, “Tarım ve Orman Bakanlığı domates ihracatına 14.04.2023 tarihine kadar yasak getirdi. Gerekçe ise ülkemizde market raflarında domates fiyatlarındaki artış gösterildi. Tam da domates hasat zamanındaki bu ihracat yasaklaması çiftçiyi ve üretimi bitirecek bir karardı. Bu karardan dönülüp, yasağın kaldırılması üretim ve çiftçi açısından iyi oldu” dedi.
“YANLIŞTAN DÖNÜLMESEYDİ ÜRETİCİ FİRMALARIMIZ
TAZMİNAT ÖDEMEK ZORUNDA KALACAKTI”
Bilgiç, “Çiftçilerimizin yaptığı turfanda domates yetiştiriciliği ağustos ayında toprak işleme ve sterilizasyon ile başlar. Ağustos ve eylül ayında fidan dikimi ile devam eder, ilaçlama, gübreleme ve dondan koruma sonucu şubat ayında hasat başlar. Hasat da ağırlıklı olarak mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Büyük işletmeler ise topraksız tarım olarak üretim yaparlar. Genelde aynı takvim işler. Genelde ise ihracat anlaşmalı üretim yaparlar. Bu anlaşmalar 1 yıl önceden yapılır. Kısıtlama devam etseydi üretici firmalarımız tazminat ödemek zorunda kalacaktı. İlerleyen yıllarda ise dış piyasadaki pazarımızla birlikte güvenilirliğimizi de kaybedecektik. Dolayısıyla ülkemize sebze ve meyve ihracatından giren dövizden de olacaktık” diye konuştu.
“ÇİFTÇİ ÜRETİMDEN VAZGEÇECEKTİ”
“Kısıtlama kararından yine çiftçi zarar görecekti” diyen Bilgiç, “Alınan kısıtlama kararı sonucunda çiftçinin domatesi ucuzlayacaktı ve ucuzladı da. Ama son 2 yılda girdi maliyetleri çok arttı. 1 kg domatesin üretim maliyeti yaklaşık 10 TL civarındadır. Şu anda domates toptancı halinde 7-8 TL civarında. Kısıtlama devam etseydi, çiftçimiz daha çok zarar edecekti. Zararı günden güne artan çitçimiz önümüzdeki yıllarda üretimden vazgeçecekti” ifadelerini kullandı.
“SUÇLU ÇİFTÇİ OLAMAZ”
“Ülkemizde sebze ve meyvede yaşanan fiyat artışlarının suçlusu çiftçi olamaz” diyerek açıklamasına devam eden Ziraat Mühendisi Hidayet Bilgiç, “Fiyat artışının sebebi girdi maliyetlerindeki artıştır. Asıl yapılması gereken girdi maliyetlerini düşürerek çiftçiye ve üretim paydaşlarına destek vermek olmalıdır. Gübre, ilaç, paketleme ve lojistik giderleri düşerse ancak üretim maliyeti düşer. Tüketici ancak o zaman sebze ve meyveyi ucuza tüketebilir. Çiftçi para kazanamazsa üretimden vazgeçer. Girdi maliyetleri düşmez ise ithal ettiğimiz diğer ürünler gibi domatesi de ithal etmek zorunda kalırız” şeklinde konuştu.
