Eğitim-Sen Gazipaşa Temsilciliği, Köy Enstitüleri’nin kuruluşunun 82. yıl dönümünü dolayısıyla söyleşi düzenledi. Eğitim-Sen Gazipaşa Temsilcisi Nuray Güler’in ev sahipliğinde düzenlenen söyleşiye, CHP İlçe Başkanı Yavuz Demir, emekli öğretmen ve yazar Hikmet Özkaya ve sendika üyeleri katıldı. Söyleşiye konuk olan Köy Enstitüsü mezunu Gazipaşalı Pakize Türkoğlu, Köy Enstitüleri hakkında katılımcılara bilgi verdi.
Pakize Türkoğlu, “Köy Enstitüleri, dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün himayesinde, Millî Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından İsmail Hakkı Tonguç'un çabalarıyla köylerden ilkokul mezunu zeki çocukların bu okullarda yetiştirildikten sonra yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları düşüncesiyle kuruldular. Geleneksel öğretmen okullarında yetişmiş öğretmenler için köylerde öğretmenlik yapmak, istenerek yapılacak bir görevden çok zorunluluk olarak algılanıyordu. Gönüllü ve özverili öğretmenlerin sayısı azdı. Oysa okuma yazma oranı Cumhuriyet ilk kurulduğu yıllarda %5 bile değildi. Bunun yanında nüfusun %80'lik bölümü köylerde yaşıyordu.
“KÖY ENSTİTÜLERİ’Nİ BAZILARI AMELELİK OLARAK GÖRÜYOR”
1940 yılından başlayarak, tarım işlerine elverişli geniş arazisi bulunan köylerde veya onların hemen yakınlarında Köy Enstitüleri açıldı. 1940-1946 arasında Köy Enstitüleri’nde 15.000 dönüm tarla tarıma elverişli hale getirildi ve üretim yapıldı. Köy Enstitüsü uygulaması Hasan Âli Yücel'in 1946'da Milli Eğitim Bakanlığından ayrılmasına değin devam etti. Hasan Âli Yücel'den sonra Milli Eğitim Bakanı Olan Reşat Şemsettin Sirer zamanında Köy Öğretmen Okullarına dönüştürüldü. Köy Enstitüleri’ni bazıları amelelik olarak görüyorlar ama burada bir kültür olayı var işin içinde. Bunun farkında değiller” dedi.
SORULARI CEVAPLANDIRDI
“İnsanlar artık köylerden şehirlere göçmüş gitmiş. Gecekondularda kalıyorlar. Aynı sistemi bu gecekondular için de kurabilir miyiz? Bundan sonra Türkiye’de eğitim bakımından ne yapabiliriz?” sorusuna cevap veren Türkoğlu, Pakize Türkoğlu, “Bu konuştuğum yenilikler büyük bir devlet politikası. Köy Enstitüsü projelerini kendisi yapmıştır. Devlet isterse tabi ki şehir okullarında da benzer şeyler yapabilir ama önemli olan devletin istemesi. Okul bahçelerini bile sattılar. İnsanlar o sakin köylerden şehirlere gittiler. Köy muhtarları bile kapıcı oldu oralarda. Açık söylemek gerekirse bunu yapmak isteyen bir hükümet yapabilir” ifadelerini kullandı.
Söyleşi, Pakize Türkoğlu ve katılımcıların, Köy Enstitüleri üzerine yaptıkları sohbetle sona erdi.
