Covid-19 aşısının, hamilelikte güvenli ve etkili olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Haydar Gümüş, hamileler için BioNtech ve Sinovac aşılarının onaylandığını, anne ve bebeğin virüse karşı aşı sayesinde korunabileceğini dile getirdi.
Türkiye’de son zamanlarda çok sayıda aşısız hamile kadının koronavirüse yakalanarak hastaneye başvurması, hamile kadınlar Covid-19 aşısı olabilir mi, olursa ne zaman olmalı? Sorusunu gündeme getirdi. Konuyla ilgili bilgi aldığımız Gazipaşa Devlet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Haydar Gümüş, Sağlık Bakanlığı tarafından hamileler için BioNtech ve Sinovac aşılarının onaylandığını belirterek, tetanoz, difteri ve boğmaca aşıları gibi BioNtech ve Sinovac aşılarının gebelikte uygulanabileceğini söyledi. Özellikle delta varyantının hamile kadınlarda ölüm riskini arttırdığını dile getiren Gümüş, “Covid-19 aşıları gelişmekte olan bir bebeğe ve hamile bir kadına zararlı olduğu bilinen maddeler içermemektedir” dedi.
HAMİLELERDE EN SIK GÖRÜLEN COVİD-19 SEMPTOMLAR' NELERDİR?
Koronavirüsle ilgili hamilelerde görülen klinik semptomları ve laboratuvar bulguları hakkında bilgi veren Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Haydar Gümüş, “Covid-19 (SARS-CoV-2) ile enfekte olan gebelerin büyük çoğunluğunun hafif ya da orta derecede soğuk algınlığı/grip benzeri hastalık geçirmesi beklenmektedir. Gebelikte Covid-19 enfeksiyonunun en sık görülen klinik semptomları ve laboratuvar bulguları ateş, öksürük, lenfopeni ve yüksek C-reaktif protein seviyeleridir” diye konuştu.
HAMİLE KADINLARDA ŞİDDETLİ COVİD-19 GELİŞTİRME OLASILIĞI DAHA YÜKSEK MİDİR?
Koronavirüsün hamile kadınlarda ölüm riskini arttırdığını ifade eden Gümüş, “Hamilelikte Covid-19 enfeksiyonu ile gelişen pnömoni, oksijen ihtiyacı, yoğun bakım ünitesine kabul, mekanik solunum ve ölüm, hamile olmayan popülasyona kıyasla daha yüksek risk ile ilişkilidir. Hastanede yatan kadınlarda bu riskler daha yüksek görünmektedir. Gebe kadınlarda Covid-19 nedeni ile ölüm oranları %0,4 ile %2 arasında değişmektedir. Bu oran gebe olmayan kadınlara göre %70 daha yüksektir” dedi.
COVİD-19’UN BEBEĞİNİZ İÇİN RİSKLERİ NELERDİR?
Gümüş, “Covid-19 enfeksiyonu olan kadınlarda düşük yapma riski artmış gibi görünmemektedir. Erken doğum ve perinatal ölümle ilgili kanıtlar çelişkilidir ancak bu riskler genellikle yalnızca semptomatik, hastanede yatan Covid-19 'Iu kadınlarda daha yüksektir. Covid-19' un anneden fetüse veya yenidoğana bulaşması olarak tanımlanan vertikal geçiş riski ortalama %3,2 olarak bulunmuştur” değerlendirmesinde bulundu.
HAMİLE KADINLAR COVİD-19 AŞISI OLABİLİR Mİ?
Hamile kadınların rahatlıkla aşı yaptırabileceklerini söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Haydar Gümüş, “Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından hamileler için iki Covid-19 aşısı onaylanmıştır. Pfizer-BioNtech mRNA aşısı yeni bir teknoloji ile üretilmiştir ve vücutta antikor üretimini sağlayacak proteinin üretilmesini sağlar. mRNA aşıları hücre çekirdeğine girmez ve insan DNA' sını değiştirmez. Anne ve bebekte herhangi bir genetik değişikliğe neden olduğuna dair kanıt yoktur. Aynı şekilde Sinovac İnaktif Virus aşısı; şiddetli Covid-19 enfeksiyonu ve ölüme karşı mRNA aşıları gibi benzer şekilde yüksek korumaya sahiptirler. İnaktive virüs aşıları hamilelikte güvenli kabul edilir. Bununla birlikte adjuvan olarak kullanılan alüminyum tuzları Hepatit B, TDaP (Tetanoz, difteri ve boğmaca) dahil olmak üzere birçok aşıda kullanılmaktadır ve herhangi bir güvenlik endişesi ile ilişkilendirilmemiştir. Türkiye'de kullanmakta olduğumuz Covid-19 aşıları 'canlı' aşılar olmadığı için sizde veya bebeğinizde Covid-19 enfeksiyonuna neden olamaz. Covid-19 aşıları gelişmekte olan bir bebeğe ve hamile bir kadına zararlı olduğu bilinen maddeler içermemektedir” dedi.
HAMİLE KADINLAR NE ZAMAN COVİD-19 AŞISI OLABİLİR?
Covid-19 aşısının, hamilelikte güvenli ve etkili olduğunu söyleyen Gümüş, “İlk 12 hafta sonrasına ertelemenin gerekli olduğuna dair bir kanıt yoktur ancak bu dönemde bebeğin organ gelişiminin en önemli dönemi olduğundan yüksek riskli olmayan gebeler bu dönemden sonra aşılanabilir. Bir doz Covid-19 aşısı enfeksiyona karşı iyi koruma sağlar ancak virüsün en son (Delta) varyantına karşı iyi bir bağışıklık düzeyi için iki doz gerekir. Doğumdan önce veya Covid-19 ile ciddi hastalık riskinin en fazla olduğu üçüncü üç aylık döneme girmeden önce iki doz aşı olmanızı öneririz” diye konuştu.
HAMİLELİKTE COVİD-19 AŞISI YAPTIRMANIN FAYDALARI NELERDİR?
Aşının, anne ve bebeği koruyacağını söyleyen Gümüş, “Aşılama, Covid-19'un hamilelikte yoğun bakıma kabul, anne ölümü, erken doğum ve erken doğumun bebeğinizde neden olduğu hayati risklerinden korunmanın en iyi yoludur. Aşılama ile çocuklarınız, yaşlılarınız gibi savunmasız aile üyelerine bulaş riski azalır. Covid-19 Aşıları Düşük veya Ölü Doğuma Neden Olur mu? Yapılan çalışmalarda Covid-19 aşılarından herhangi birinin ve bu aşılara verilen immün yanıtın düşük ve ölü doğum riskini artırmadığı gösterilmiştir. Covid-19 aşılarının hiçbiri canlı virüs içermez, bu nedenle Covid-19 aşısı hamile kadınlar ve bebekleri dahil olmak üzere insanlarda Covid-19 enfeksiyonuna neden olmaz” dedi.
AŞILI ANNEDEN DOĞAN BEBEKLERDE AŞININ ETKİLERİ HAKKINDA NELER BİLİNMEKTEDİR?
Gümüş, “Mevcut aşılar yeni aşılar olduğu için, Covid-19 aşısı olan hamile kadınlardan doğan bebeklerdeki aşının uzun vadeli etkileri üzerine henüz bir çalışma yoktur. Hamile kadınlarda diğer canlı olmayan aşılar uzun yıllardır herhangi bir güvenlik endişesi olmadan kullanılmıştır. Hamile kadınlar Covid-19 aşısı yaptırdıklarında, hamile olmayanlara benzer şekilde Covid-19'a karşı antikor oluştururlar. Bu antikorlar hamilelik sırasında Covid-19 aşısının bebeklerin Covid-19'a karşı korunmasına yardımcı olabileceği anlamına gelir. Bu antikorların bebeğe nasıl koruma sağlayabileceğini belirlemek için daha fazla veriye ihtiyaç vardır” diye konuştu.
COVİD-19 AŞILARININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Gebelikte uygulanan koronavirüs aşılarının yan etkileri hakkında da bilgi veren Gümüş, “Covid-19 aşılarının hafif ve kısa süreli yan etkileri olduğu bilinmektedir. Hamile kadınlar, Covid-19 aşısı uygulandıktan sonra hamile olmayan bireylerden farklı yan etkiler bildirmemiştir. Nadir olmakla birlikte Covid-19 aşısından sonra alerjik reaksiyonlar bildirilmiştir. Aşı uygulanan kolda; ağrı, kızarıklık ve şişme meydana gelebilir. Vücudunuzun diğer bölgelerinde; Yorgunluk, baş ağrısı, kas ve eklem ağrısı, titreme, ateş, mide bulantısı ve ishal görülebilir. Başka bir aşı veya ilaca karşı alerjik reaksiyon geçmişiniz varsa doktorunuz ile konuşunuz” dedi.
AŞI YAN ETKİLERİNİ HAFİFLETMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Yan etkilere karşı alınacak önlemler hakkında da bilgi veren Gümüş, “Aşı uygulandıktan sonra karşılaşabileceğiniz herhangi bir ağrı, ateş gibi rahatsızlık için asetaminofen gibi reçetesiz ilaç kullanımı hakkında doktorunuzla konuşunuz. Bu ilaçları kullanmanızı engelleyen başka bir tıbbi nedeniniz yoksa, aşı sonrası yan etkileri hafifletmek için bu ilaçları alabilirsiniz. Yan etkileri önlemek amacıyla aşılamadan önce bu ilaçları almanız önerilmez. Aşı uygulanan kolunuzdaki ağrı, ödem ve kızarıklığı azaltmak için; aşı olduğunuz bölgeye temiz, serin, ıslak bir bez uygulayınız. Aşı olduğunuz kolunuzu aktif kullanın veya egzersiz yapın. Ateşten kaynaklanan rahatsızlığı azaltmak için, bol sıvı tüketiniz. Hafif giysiler giyininiz. Covid-19 aşısı olursanız ve aşı bölgesinden ayrıldıktan sonra ciddi bir alerjik reaksiyon gösteriyor olabileceğini düşünüyorsanız, 112'i arayarak acil tıbbi yardım alın” ifadelerini kullandı.
TEDBİRLERE DEVAM EDİN UYARISI
Aşıdan sonra hamile kadınların maske, mesafe ve hijyen kurallarına devam etmesi gerektiğini söyleyen Gümüş, “Covid-19 aşısı olmak sizi ciddi hastalık, hastaneye yatış ve ölümden korusa da aşılar hastalığı engellemede %100 başarılı değildir. Ayrıca hastalığı semptom göstermeden geçirmeniz durumunda hastalığı yaymaya devam edersiniz. Bu yüzden maske, mesafe ve hijyen kurallarına devam etmelisiniz” dedi.
EMZİREN KADINLAR COVİD-19 AŞISI OLABİLİR Mİ?
Doğum yapmış emziren kadınlara ve hamile kalmayı planlayan kadınlara da koronavirüs aşının önerildiğini söyleyen Gümüş, “Emziren kadınlara Covid-19 aşıları önerilir. Aşı içeriğindeki herhangi bir maddenin anne sütü yoluyla bebeğinize geçebileceği makul bir mekanizma yoktur. Bu nedenle Covid-19'a karşı aşılanabilmek için emzirmeyi bırakmamalısınız. Ayrıca, hamilelik planlayan kadınların aşıdan sonra hamilelikten kaçınmalarına gerek yoktur. Hamilelikten önce aşı olmak Covid-19 enfeksiyonu ve enfeksiyona bağlı semptom ve olumsuz sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı olacaktır. Gebelik testi herhangi bir Covid-19 aşısı almadan önce bir gereklilik değildir. Öte yandan, hamileyken fark etmeden bir doz aşı yaptırdıysanız endişelenmeyiniz. Aşının hamileliğin herhangi bir aşamasında güvensiz olduğu konusunda olumsuz bir bulguya rastlanmamıştır” diye konuştu.
HAMİLE KADINLARA NORMAL KOŞULLARDA AŞI UYGULANIR MI?
Hamile kadınlara normal koşullarda da aşı uygulandığına dikkat çeken Gümüş, “Hamile kadınlara ve emziren kadınlara, örneğin grip ve boğmacadan korunmak için hamilelikte rutin ve güvenli bir şekilde aşı uygulanmaktadır. Bu aşıların çoğu yenidoğan bebekleri de enfeksiyondan korur. Covid-19 aşıları gibi hamilelikte uygulanan bu aşılar da güvenli kabul edilen 'canlı olmayan' aşılardır. Bununla birlikte, gebelikte Covid-19 aşısının güvenliği ile ilgili uzun dönem kanıtlar henüz mevcut değildir” şeklinde konuştu.